29 juni 2023

Wat is hoefbevangenheid?

Hoefbevangenheid is een zeer pijnlijke aandoening voor paarden en pony’s. Het wordt veroorzaakt door een ontsteking tussen de hoefwand en het hoefbeen en kan verschillende oorzaken hebben. In deze blog gaan we daar dieper op in.

Hoefbevangenheid is een ontsteking van de lederhuid, de verbinding tussen het hoefbeen en de hoefwand. Hierdoor kan de verbinding tussen het hoefbeen en hoefwand (deels) loslaten en kan het hoefbeen gaan kantelen of verzakken. Dat is ontzettend pijnlijk voor het paard.

Hoe herken je hoefbevangenheid?

Je herkent een hoefbevangen paard aan een zeer pijnlijke manier van lopen, vooral op een harde ondergrond en bij het draaien. De hoeven zijn warm en een bevangen paard heeft een typische stand; hij heeft de neiging om zijn benen naar voren te strekken en naar achteren te leunen om de druk op het hoefbeen te verminderen. De hartslag en ademfrequentie kunnen omhooggaan. In ernstige gevallen gaat het paard liggen en krijgt hij koorts.

Insulineresistentie

Hoefbevangenheid kan verschillende oorzaken hebben. Uit onderzoek blijkt dat insulineresistentie (IR) hierin vaak een belangrijke rol speelt. Dat is een stofwisselingsprobleem. Bij paarden of pony’s met insulineresistentie reageert het lichaam beperkt op het hormoon insuline. Insulineresistentie kan een tijdelijk verschijnsel zijn, bijvoorbeeld in de laatste maanden van de dracht. Insulineresistentie kan ook komen door de ziekte PPID of obesitas. In die laatste gevallen is het vaak chronisch van aard.

Darmstoornissen

Als het paard ineens grote hoeveelheden energierijk voedsel eet, zoals suikerrijk voorjaarsgras of veel krachtvoer, kan dit tot darmstoornissen leiden. De darmflora wordt hierdoor zodanig verstoord, dat er gifstoffen gevormd worden. Als deze in het bloed terecht komen bestaat de kans dat het paard hoefbevangen raakt. Met name in het voor- en najaar loopt het paard hierbij het meeste risico. Dit komt doordat de samenstelling aan voedingsstoffen (o.a. suikers en fructaan) in het gras gedurende de dag snel kan wisselen.

Baarmoederontsteking

Wanneer bij een merrie de nageboorte niet binnen zes uur na de geboorte van het veulen afkomt, kan er baarmoederontsteking ontstaan. Als deze gifstoffen in het bloed terechtkomen, bestaat de kans dat de merrie hoefbevangen raakt.

Medicijnen en overbelasting

Ook het gebruik van bepaalde medicijnen kan een oorzaak zijn voor hoefbevangenheid. Bijvoorbeeld langwerkende corticosteroïden. Als het paard langdurig op een harde ondergrond wordt getraind, kan er acute hoefbevangenheid optreden.

Behandelplan

Vermoed je hoefbevangenheid? Aarzel niet en bel meteen de dierenarts. Die kan vaststellen of het paard inderdaad hoefbevangen is. Er worden röntgenfoto’s gemaakt om te kijken hoe de situatie ervoor staat en daarna kan de dierenarts een behandelplan opstellen. Vaak is bloedonderzoek noodzakelijk en worden er medicijnen voorgeschreven. Hoefbevangen paarden moeten sober worden gevoerd. Overleg met de dierenarts voor een passend dieet. Het is ook aan te raden om advies in te winnen bij je hoefsmid. Passend beslag helpt namelijk om verdere kanteling of zinken van het hoefbeen te voorkomen.

Helaas is het ene paard gevoeliger voor hoefbevangenheid als de ander. Een paard dat eenmaal hoefbevangen is geweest, blijft hier gevoelig voor. Hoe goed het paard ervan herstelt is afhankelijk van de ernst en de duur.

Preventieve tips

  • Controleer bij een dragende merrie of de nageboorte er binnen zes uur afkomt.
  • Zorg dat de overgang van stal naar weide geleidelijk verloopt. Zet het paard eerst een korte periode in de wei en bouw dit rustig op. Vergeet niet om daarnaast het krachtvoer aan te passen.
  • Let vooral op als de dagen warm en zonnig zijn en de nachten koud. Door deze omstandigheden loopt het fructaangehalte in het gras extra op.
  • Laat het paard niet grazen op een hele kale weide. Dit korte, ‘gestreste’ gras, bevat namelijk relatief veel suiker.
  • Is jouw pony of paard gevoelig voor hoefbevangenheid? Laat hem in de weide niet onbeperkt eten en gebruik stripbegrazing.

EFO Paardenverzekering vindt de gezondheid van jouw paard net zo belangrijk als jij. We bieden verschillende mogelijkheden aan om je paard te verzekeren: betrouwbaar, betaalbaar en op maat. Klik hieronder om de verzekeringswijzer in te vullen of bereken direct jouw premie.