Te dik? Je paard laten vermageren, hoe doe je dat?

Van nature eten paarden in het wild in de zomer heel veel, om deze reserves vervolgens in de winter weer te verbruiken. ‘Onze paarden’ krijgen echter het hele jaar door genoeg gevoerd en de vetreserves worden in de winter niet altijd aangesproken. Dit kan leiden tot overgewicht, met alle bijbehorende gezondheidsrisico’s (zoals IR en hoefbevangenheid).

Overgewicht kan verschillende nadelige gevolgen hebben, van slechtere prestaties tot insulineresistentie en hoefbevangenheid. Wanneer wat optreedt is helaas niet altijd te voorspellen. Rasgevoeligheid speelt een rol.

Om vast te stellen of jouw paard een gezonde conditie heeft kun je gebruik maken van de Body Condition Score (BCS). Heeft je paard inderdaad overgewicht? Stel dan een goed vermageringsdieet samen. Afvallen is onbegonnen werk als je paard nog op de wei staat. Vermageringsdiëten werken dan ook het beste in het najaar en de winter, omdat je paard dan meer op stal staat en je de voedselopname beter kunt controleren. 
 
Je paard gezond én veilig laten vermageren is belangrijk en doe je niet door zomaar de energieopname drastisch te verminderen. Dit kan grote problemen in de stofwisseling veroorzaken.  Andere problemen die kunnen ontstaan door een verkeerd vermageringsdieet zijn koliek, maagzweren en stalondeugden, zeker als het rantsoen te weinig ruwvoer bevat.

Om overgewicht te voorkomen zou een gezond paard altijd precies evenveel moeten eten als het verbruikt. Eet je paard méér dan hij verbruikt, dan wordt deze overtollige energie opgeslagen in het vetweefsel. We spreken dan van een positieve energiebalans. Hierdoor wordt het paard dus dikker. Minder energieopname bij veel energieverbruik leidt juist tot een negatieve energiebalans. De benodigde energie moet dan uit de vetreserves gehaald worden, waardoor het paard vermagert.
 
Er bestaan tabellen (o.a. met schatting energiebehoefte op basis van gewicht bij rust en licht werk) waarmee je de energiebehoefte voor jouw paard kunt berekenen. De energiebehoefte is in de eerste plaats afhankelijk van het lichaamsgewicht. Om de gewenste energiebehoefte te berekenen ga je altijd uit van het gewenste gewicht van je paard, niet van het daadwerkelijke (over)gewicht. Het gewenste gewicht hangt af van het ras, de bouw en de schofthoogte van je paard. Vervolgens bereken je de hoeveelheid energie die je paard op basis van het ideale gewicht dagelijks nodig heeft. Voor een goed vermageringsdieet haal je hier nog eens 30-35% vanaf. Nu weet je hoeveel energie het dagelijks vermageringsrantsoen mag bevatten.
 
Het vermageringsrantsoen bestaat uit:
- Een beperkte hoeveelheid ruwvoer
- Wat aanvullend eiwitrijk voer
- Eventueel een supplement
 
Van deze ingrediënten kun je uitrekenen hoeveel energie ze geven. Soms staat dit op de verpakking. Ruwvoer kun je eventueel laten analyseren om dit preciezer te bepalen. Er is veel keus; laat je goed informeren welk voer het meest geschikt is voor jouw paard.
 
Verdeel het voer vervolgens in porties over de dag en laat de tijd tussen de voerbeurten niet langer zijn dan 6 uur. Paarden eten het liefst de hele dag door en verveling kan tot gedragsproblemen leiden. Geef je paard daarom een iets langere eettijd door het ruwvoer bijvoorbeeld uit een slowfeeder te geven, een voerrek over het hooi te doen of dit in een dubbel hooinet te geven. Je kunt tussendoor eventueel wat stro geven om op te knabbelen.

- Zorg voor een geleidelijke overgang naar het vermageringsrantsoen. Plotselinge veranderingen in het dieet kunnen gezondheidsproblemen veroorzaken en voor pony’s zelfs levensbedreigend zijn;
- Zorg altijd voor voldoende ruwvoer in het dieet;
- Gebruik geen stro als stalbedekking. Zo voorkom je dat je paard hier teveel van eet en verstoppingskoliek krijgt;
- Controleer elke 4 weken de BCS om de veranderingen te monitoren. Laat dit bij voorkeur doen door iemand die je paard niet elke dag ziet;
- Geef voldoende beweging;
- Het zal ten minste 3 à 4 maanden duren voor je resultaat ziet;
- Pas het dieet weer geleidelijk aan aan het nieuwe gewicht wanneer het doel bereikt is;
- Blijf je paard monitoren om overgewicht in de toekomst te voorkomen (controleer elke 6 weken de BCS).

Lees het volledige en praktische kennisartikel ‘Vermageringsdieet voor paarden’ op Paardenarts.nl (van Dr. Anneke Hallebeek (dierenarts, specialist veterinaire diervoeding.