Een slokdarmverstopping ontstaat meestal door te snel eten of door het eten van voer dat sterkt opwelt met speeksel. Het ene moment is je paard nog lekker aan het eten en het volgende moment staat het met gestrekte hals kokhalsbewegingen te maken. Je paard is onrustig en wil niet meer eten, hoest, kwijlt en heeft neusuitvloeiing met voer. Het kan lijken of hij stikt. Een slokdarmverstopping bij je paard kan dan ook best schrikken zijn, maar lost in de meeste gevallen vanzelf op. Soms is ingrijpen door de paardenarts echter noodzakelijk. Je leest er hier meer over.
Een gemiddeld paard heeft een slokdarm van zo’n 120 cm lang welke in doorsnede kan uitrekken tot ongeveer 3 cm. Het is een flexibele buis met spieren, die er met opeenvolgende samentrekkingen voor zorgen dat het voedsel naar de maag wordt gedrukt. Bij een blokkade (slokdarmverstopping) kan voer, speeksel en water niet naar de maag afgevoerd worden. Omdat het paard wel speeksel blijft aanmaken, stroomt de slokdarm als het ware over en komt het speeksel via de mond en/of beide neusgaten weer naar buiten. Voor het paard is deze situatie erg vervelend en hij zal proberen om de verstopping zelf te verhelpen.
- Acuut stoppen met eten
- Kwijlen, snotteren (al dan niet met voerresten)
- Hoofd/hals strekken, kokhalsbewegingen maken
- Zweten
- Hoesten
- Soms ook verschijnselen zoals bij koliek: zweten, lopen, liggen, rollen e.d.
- Soms te zien: aan de linkerkant van de hals een dikte en/of tegenovergestelde beweging van de slokdamspieren, waardoor voer en vloeistof terug naar de keel gedrukt worden.
- Als het paard de inhoud weer probeert door te slikken, kan het de slokdarm niet in en is er kans dat het bijv. in de neusholte of luchtpijp loopt.
- Als voer en/of vocht diep in de luchtwegen terechtkomt: veel hoesten met kans op een longontsteking.
- Als de verstopping al langer bestaat: kans op longontsteking, bronchitis, uitdroging, pijnlijkheid en ontsteking in het halsgebied, algehele zwakte.
- Het (te snel) doorslikken van (slecht gekauwd) ruwvoer, door bijv. gebitsproblemen
- Het eten van producten die snel water opnemen (bijv. gedroogde bietenpulp)
- Het eten van vreemde voorwerpen
- Na een sedatie of algehele anesthesie
- Beschadiging van de slokdarm
- Andere afwijkingen in/rond de slokdarm zoals abcessen, tumoren en/of neurologische problemen. Maar bijv. ook erfelijke afwijkingen.
- Afwijkingen aan de maag
Aan de hand van de typische verschijnselen kan de diagnose vaak al gesteld worden. Soms is aanvullend onderzoek nodig met een maagsonde, echo, röntgen en/of het gebruik van een endoscoop om meer duidelijkheid te geven over de aard van het probleem.
Meestal lost een verstopping van voer in 20 minuten vanzelf op, omdat de voerprop verweekt. In sommige gevallen moet de paardenarts echter ingrijpen. Deze zal medicamenten toedienen om de slokdarm te laten ontspannen en de pijn te stillen. Met een maagsonde via de neus kan worden geprobeerd de prop weg te spoelen met water of met behulp van perslucht. Bij hele kleine paardjes of bij slokdarmverstoppingen die niet op andere manieren kunnen worden opgelost, kan gekozen worden voor volledige anesthesie. De verstopping zal dan met behulp van een lange endoscoop worden opgelost. Afhankelijk van eventuele complicaties kan het nodig zijn om pijnstillers, ontstekingsremmers en/of antibiotica toe te dienen. Met name bij complicaties als longontsteking is het belangrijk er op tijd bij te zijn. In de nazorg is een aangepast rantsoen (kleine beetjes te gelijk, slobbervorm) noodzakelijk.
Vermoed je dat je paard een slokdarmverstopping heeft? Bel dan altijd je dierenarts.
Dit is een samenvatting. Lees het volledige artikel ‘Slokdarmverstopping bij paarden’ op Paardenarts.nl van Floor Bernard, paardenarts.